مشکل مالیات در ایران؛ چرا دولت نباید بی‌مهابا مالیات را افزایش دهد؟
تاریخ انتشار: ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۱۵۶۷۷
فرارو- طی چندین سال گذشته برنامه دولت برای استفاده از ظرفیت‌های مالیاتی به منظور جبران کسری بودجه دولت افزایش یافته، به طوری که پایه‌های جدید مالیاتی در این سالیان بروز و ظهور کرده است، مالیات بر ثروت، مالیات بر خانه و خودرو‌های لوکس، مالیات بر خانه‌های خالی و به تازگی مالیات از حساب‌های بانکی همگی پایه‌های جدیدی هستند که دولت از آن‌ها قصد مالیات ستانی بیشتر را دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گفته افقه، دولت این روند مالیات‌ستانی را باید متوقف کند، زیرا افزایش فشار به مردم باعث می‌شود که نارضایتی اجتماعی و فشار اقتصادی بیشتر شود و از سمت دیگر با مالیات‌هایی که از بنگاه‌های تولیدی گرفته می‌شود، با توجه به رکود تورمی که در اقتصاد کشور وجود دارد، می‌تواند به تعطیلی بنگاه‌های تولیدی و همچنین بیکاری گسترده نیروی کار ختم شود؛ بنابراین دولت باید در قبال مالیاتی که از مردم اخذ می‌کند، مسئولیت پذیر باشد و در این زمینه به وظایف خود عمل کند. اخذ مالیات باید توجیه داشته باشد
عبدی گفت: «در حالت دیگر اگر دولت بخش زیادی از درآمد مردم و تولید کشور را (مثلا بالای ۶۰ درصد را) مالیات بگیرد، باز هم مردم از این وضعیت ناراضی خواهند شد، زیرا دولتی که همه چیز آنان را بگیرد دیگر امکانی برای رفاه و آسایش و انگیزه‌ای برای توسعه باقی نمی‌گذارد. ممکن است دولتی ۱۵ درصد تولید کشور را مالیات بگیرد، و به همان نسبت هم خدمات متناسبی را ارائه دهد، ولی اگر این درصد بالا برود، نارضایتی و مشکل درست خواهد کرد، زیرا مردم می‌بینند که بخش اصلی درآمد آن‌ها را دولت می‌گیرد بدون اینکه خدمات خیلی بهتری نسبت به قبل ارائه دهد.»
این تحلیلگر مسائل اجتماعی اضافه کرد: «بنابراین نکته اول این است که مالیات ستانی نباید از یک حدی فراتر برود، زیرا در این صورت مردم ناراضی خواهند شد، نکته دوم این است که از فعالیت اقتصادی و تولیدی نباید مالیات بیش از حد گرفته شود، به بیان دیگر مالیات باید به گونه‌ای گرفته شود که مانع تولید نشود و این رویکرد قاعده و قانونی دارد، اقتصاددانان در چنین شرایطی توضیح می‌دهند که اگر مثلا از فلان فعالیت مالیات بیشتری بگیرید، این به ضرر تولید اقتصادی جامعه است، چون شما مالیات را می‌گیرید که خدمات مفیدی برای رشد اقتصادی به جامعه ارائه دهید؛ بنابراین زیان افزایش مالیات از حد متعارف بیش از منافع آن است. این فشار مالیاتی خطرناک است و اگر از یک حدی بالاتر رود بخش‌های مولد زمین‌گیر شده و اقتصاد جامعه با مشکل روبرو می‌شود.»
عبدی ادامه داد: «بنابراین برای هر میزان مالیاتی که می‌خواهد اضافه شود، باید دو توجیه وجود داشته باشد، یکی اینکه دولت خدمات بهتری را نسبت به قبل ارائه دهد که وجود این خدمات موجب بهبود رفاه کل جامعه خواهد شد و یکی دیگر اینکه از مواردی مالیات گرفته شود که تاثیر منفی روی تولید و پیشرفت اقتصادی نگذارد، این دو مورد را رعایت کنیم مشکلی پیش نمی‌آید. پس باید پرسید که مالیات ستانی چگونه باید باشد؟ آیا از طرف دولت متناسب با آن خدمات ارائه می‌شود، یا خیر؟ ایا مردم از این خدمات رضایت خواهند داشت یا خیر؟ آیا این مالیات کمک به تولید می‌کند یا نه؟ اگر پاسخ مثبت است بگیرند.»
وی با اشاره به اینکه نفس افزایش مالیات دولت را پاسخگو نمی‌کند، بیان داشت: «اخذ مالیات از مردم این امید را ایجاد می‌کند که مردم احساس کنند، که دولت پول آن‌ها را می‌گیرد و باید جوابگوی خدمات داده شده باشد پس فشار می‌آورند تا دولت پاسخگو باشد، این به نظر بنده لحظه‌ای و آنی اتفاق نمی‌افتد و نیاز زمان است، تا دولت پاسخگو بشود، این درحالیست اگر دولتی که بر پایه درآمد‌های مالیاتی اداره می‌شود، پاسخگو نباشد بین مردم و دولت تنش به وجود می‌آید.»
عبدی خاطرنشان کرد: «درست است که دولت‌ها می‌خواهند خدمات به مردم ارائه کنند، اما نباید مانع درآمد زایی مردم شوند. به طور مثال بحث‌های زیادی در مورد مالیات پزشکان وجود دارد، که طبعا باید متناسب درآمدشان پرداخت کنند، ولی اگر دولت کاری کند که جلوی درآمد آن‌ها را بگیرد، آنان هم به جایی می‌روند که بتوانند به راحتی درآمد کسب کنند؛ بنابراین مالیات نباید مانع تولید ثروت و درآمد شود.»
وی افزود: «یکی از سیاست‌های غلطی که در ایران دنبال می‌شود، جلوگیری از افزایش درآمد برخی حرفه‌ها و صنوف است، دولت از طریق قیمت گذاری‌های دستوری مانع از افزایش درآمد صنوف مختلف می‌شود، اما در مقابل برخی با استفاده از رانت این قیمت‌گذاری‌ها پول مفت و مجانی راحت گیرشان می‌آید و ثروتمند می‌شوند و مالیات هم نمی‌دهند، این‌ها همگی خلاف منطق اقتصادی و تولید و رفاه است. مالیات را بگیرند، اما نباید مانع از خلق ثروت توسط مردم بشوند و متناسب آن مالیات نیز بگیرند، مشکل در ایران این است که جلوی افزایش درآمد گرفته می‌شود.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: افزایش مالیات فشار مالیاتی مالیات ستانی اخذ مالیات
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۱۵۶۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرار مالیاتی با دفتر ویترینی
هر قدر که سیاست‌های مالیاتی برای اخذ مالیات گسترده‌تر می‌شود، ترفند‌های برخی از مؤدیان مالیاتی که به دنبال کاهش مالیات پرداختی خود هستند، سریع‌تر به‌روزرسانی می‌شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، البته این یک وجه ماجرا است، وجه دیگر این است که سیاستگذار باید فضایی به‌وجود آورد که بنگاه‌ها منفعت پرداخت مالیات را درک کنند و محل مخارج مالیاتی برای مؤدیان مشخص شود. علاوه بر این در گزارشی دیگر، آخرین عملکرد مالیاتی در پایان سال گذشته و ابتدای سال جاری مورد بررسی قرار گرفت.
سازمان امور مالیاتی گزارش عملکرد خود در سال ۱۴۰۲ را به‌روز و از عملکرد فروردین‌ماه ۱۴۰۳ رونمایی کرد. بر این اساس، مالیات‌های وصول‌شده در سال ۱۴۰۲ به حدود ۸۰۶ هزار میلیارد تومان بالغ شده است که با توجه به عدد ۸۳۸ هزار میلیارد تومانی قانون بودجه ۱۴۰۲، از تحقق ۹۶.۱ درصدی درآمد‌های مالیاتی حکایت دارد. در فروردین‌ماه نیز درآمد‌های مالیاتی وصول‌شده از ۵۶ هزار میلیارد تومان عبور کرد. بررسی دقیق‌تر مالیات‌های دریافت‌شده در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که مالیات اشخاص حقوقی به ۳۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده و مالیات بر درآمد نیز از سطح ۱۴۲ هزار میلیارد تومان عبور کرد.
مالیات بر ثروت نیز به ۲۸ هزار میلیارد تومان رسید تا مجموع مالیات‌های مستقیم از ۴۸۴ هزار میلیارد تومان عبور کند. به این ترتیب ۶۰ درصد درآمد‌های مالیاتی به مالیات‌های مستقیم اختصاص دارد. در نهایت مالیات بر کالا‌ها و خدمات نیز در ۱۲ ماه سال ۱۴۰۲ به ۳۲۱ هزار میلیارد تومان رسید تا پازل مالیاتی سال ۱۴۰۲ تکمیل شود.
سازمان امور مالیاتی، گزارش مالیات محقق‌شده در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد و به این ترتیب پرونده عملکرد مالیاتی در قانون بودجه ۱۴۰۲ را بست. بر این اساس بیش از ۹۶ درصد از درآمد‌های مالیاتی پیش‌بینی‌شده در قانون بودجه محقق شد که جزئیات آن در این گزارش تشریح می‌شود. از سوی دیگر، آمار‌های مالیاتی فروردین‌ماه نشان می‌دهد که مالیات وصول‌شده در اولین ماه سال جدید از سطح ۵۶ هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
بررسی آمار‌های ۱۲ ماه نشان می‌دهد که ۶۰ درصد از کل مالیات‌های وصول‌شده در سال ۱۴۰۲ مربوط به مالیات‌های مستقیم است. این بخش شامل سه گروه مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد‌ها و مالیات بر ثروت می‌شود. در مجموع بیش از ۴۵۶ هزار میلیارد تومان مالیات مستقیم در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده بود؛ اما مالیات محقق‌شده از این عدد فراتر رفت و به بیش از ۴۸۴ هزار میلیارد تومان رسید. بر این اساس میزان تحقق مالیات‌های مستقیم از ۱۰۶ درصد فراتر رفت تا سهم این بخش از درآمد‌های مالیاتی دولت در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۶۰ درصد برسد.
اشخاص حقوقی غیر دولتی در صدربررسی دقیق‌تر مالیات اشخاص حقوقی نشان می‌دهد که عمده درآمد‌های این بخش به مالیات اشخاص حقوقی غیر دولتی تعلق دارد. بر این اساس، از کل ۲۹۶ هزار میلیارد تومان مالیات در نظر گرفته‌شده در قانون بودجه، ۲۵۸ هزار میلیارد تومان آن به این گروه تعلق دارد. از این مقدار، بیش از ۲۵۵ هزار میلیارد تومان محقق شده است که عملکرد ۹۹ درصدی این بخش را نشان می‌دهد. مالیات بر عملکرد شرکت‌های دولتی دومین بخش قابلتوجه این بخش است که در قانون بودجه ۲۰.۵ هزار میلیارد تومان مالیات برای آن پیش‌بینی شده که در عمل ۲۱.۶ هزار میلیارد تومان محقق شده و عملکرد حدودا ۱۲۰ درصدی را از خود بر جای گذاشته است. در مجموع ۳۱۳ هزار میلیارد تومان مقدار محقق‌شده مالیات اشخاص حقوقی است که از تحقق ۱۰۵.۸ درصدی آن خبر می‌دهد.
مالیات بر درآمد، فراتر از انتظاردر حالی‌که در قانون بودجه مالیات بر درآمد معادل ۱۲۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود، آمار‌های منتشر شده نشان می‌دهد مقدار محقق‌شده مالیات بر درآمد در سال ۱۴۰۲ از سطح ۱۴۲ هزار میلیارد تومان عبور کرده است که از تحقق ۱۱۶.۳ درصدی آن حکایت دارد. بررسی جزئیات این بخش نشان می‌دهد مالیات حقوق کارکنان بخش خصوصی بیشترین مقدار تحقق را داشته و عملکرد ۱۲۵.۲ درصدی را بر جای گذاشته است. مالیات بر مشاغل نیز بخش دیگری است که عملکرد بالایی را برجای گذاشته و مقدار محقق‌شده آن در سال ۱۴۰۲ به ۱۲۵ درصد رسیده است.
ناکامی در مالیات از ثروتدر میان بخش‌های اصلی مالیات‌های مستقیم، مالیات بر ثروت بدترین عملکرد را داشته است. بر این اساس، در حالی‌که ۳۷.۶ هزار میلیارد تومان مالیات بر ثروت در قانون بودجه در نظر گرفته شده بود، ۲۸.۷ تومان مالیات بر ثروت محقق شد. بر این اساس عملکرد سازمان مالیاتی در این بخش به ۷۶.۲ درصد می‌رسد. یکی از شکست‌های بزرگ سازمان مالیاتی در این بخش به مالیات بر واحد‌های مسکونی خالی از سکنه و واحد‌های مسکونی گران‌قیمت بازمی‌گردد.
بر این اساس، میزان تحقق مالیات بر واحد‌های مسکونی خالی از سکنه تنها ۰.۳ درصد بوده و در بخش واحد‌های مسکونی گران‌قیمت تنها ۱۴.۵ درصد محقق شده است. این در حالی است که مالیات بر کالا‌ها و خدمات در بودجه ۱۴۰۲ معادل ۲۵۲.۹ در نظر گرفته شده بود، عملکرد این بخش به بیش از ۳۲۱ هزار میلیارد تومان رسید و میزان تحقق ۱۲۷ درصدی را به ثبت رساند.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان